आज १ जनवरी २०२४ । अर्थात अंग्रेजी नयाँ वर्ष । आज अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली टोपी दिवस भव्य रुपमा मनाइँदैछ। विगतका वर्षहरुमा जस्तै यो वर्षपनि नेपाली टोपी लगाएर नेपालीपनका साथ अंग्रेजी नयाँ वर्षलाई अझै विशेष बनाउने तयारी भइरहेकाे छ ।

जनवरी १ र टोपी दिवस

हरेक वर्ष टोपी दिवसको अवसरमा हामीहरूलाई देश–विदेशबाट कार्यक्रमको रूपरेखा, यसको इतिहास र उद्देश्यबारे थुप्रै जिज्ञासा आउँछन्। सामाजिक संजालमा धेरैपटक आउने एउटा जिज्ञासाचाहिंँ विदेशी नयाँ वर्ष जनवरी १ भन्दा नेपाली नयाँ वर्ष वैशाख १ गते गर्दा राम्रो हुन्छ भन्ने हो।

टोपी दिवस र यसको संचालन

सामाजिक संजालमा थप अर्को जिज्ञासा छ, यो कसले र किन गरिरहेको छ ? ‘यो त पुरानो र प्रतिगामी सोच हो। यो निश्चित जाति वा क्षेत्रका मान्छेको मात्रै पोशाक हो।’ नेपाली टोपीको प्रयोग अहिले भर्खर वा उहिलेका कुनै राजा–महाराजाले चलाएको चलन होइन। यो त पुर्खादेखि नेपालीले लगाउँदै आएको पोशाक हो। स्थानीयस्तरमै बनाएर लगाउने गरिएको नेपाली परम्परागत टोपी त कहिले सुरु भयो भनेर भन्न पनि सकिंदैन।

फेरि विविधता हरेक देशमा आफ्नै किसिमका हुन्छन्। कुनै पनि किसिमको विविधता नभएको कुनै देशै छैन संसारभर। विविधतालाई स्वीकार गर्दै सबैभन्दा चल्तीको एउटा पर्व राष्ट्रिय पर्व हुनु, सबैभन्दा चल्तीको एउटा पोशाक राष्ट्रिय पोशाक हुनु वा सबैभन्दा चल्तीको एउटा भाषा राष्ट्रिय भाषा हुनु संसारभरिको मान्यता हो।

अवश्य पनि सबै विविधतालाई सम्मान गर्दै, तिनलाई सम्वर्धन र विकास गर्नुपर्छ। साथै, सबैलाई एउटा सम्पर्क माध्यमले जोड्नु पनि पर्छ। कुनै एउटा समुदायले आफ्नो पोशाक लगाउँछु भन्दा अर्कोले गुनासो गर्नुभन्दा पनि आफूले पनि आफ्नो मौलिक पोशाकको प्रवर्धन गर्नु राम्रो हुन्छ। आफूलाई मन लागेको पोशाक लगाउन हामी सबै स्वतन्त्र छौं।

हामीले पनि राष्ट्रिय पोशाकको भन्दा ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्वको नेपाली टोपीको प्रवर्धन गरेका छौं। नेपाली टोपी नेपालमा मात्रै होइन नेपाल बाहिरका लाखौं नेपालीको साझा पोशाक पनि हो। त्यसैले यसको प्रवर्धनमा न प्रतिगमन हुन्छ न त उग्र राष्ट्रवाद नै !

यो अभियान सफल भइैसकेपछि यो अभियानको स्थापनाको जस लिने होडबाजी पनि चल्यो। केही मान्छे वा समूहले यसलाई हामीले सुरु गरेका हौं भनेर केही मिडिया र सामाजिक संजालहरूमा समेत प्रचार गरे। विगत केही वर्षदेखि भने त्यो स्वर अलिक मत्थर भएको छ।

टोपी दिवसको अभियानलाई व्यवस्थित गर्न २०७४ सालमा नेपाली टोपी प्रतिष्ठानको स्थापना गरिएको छ।